Feiten en cijfers over Natuurbegraven in Nederland

Sinds 2011 worden er op Nederlandse natuurbegraafplaatsen mensen begraven. In 2016 waren dat er 617.  In 2024 zijn er via de natuurbegraafplaatsen aangesloten bij BRANA 3.504 natuurbegravingen. Het aantal natuurbegravingen groeit gestaag door de jaren heen.

Er is ook in 2024 een kentering geconstateerd in de jarenlange stijgende trend bij crematies. Volgens de Landelijke Vereniging van Crematoria (LVC) bedroeg het aantal overledenen in 2024 171.945, waarvan 116.670 crematies, wat neerkomt op een crematiepercentage van 67,85%. Dit is een daling ten opzichte van 2023, toen het percentage 68,37% was. Hoewel fluctuaties eerder zijn voorgekomen, zoals in 1995, 1999, 2016 en 2020, is deze recente afname opvallend na een periode van aanhoudende stijging.

Mogelijke verklaringen:

Toenemende interesse in natuurbegraven: Steeds meer mensen kiezen voor natuurbegraven als milieuvriendelijk alternatief, wat kan bijdragen aan de daling in het crematiepercentage.

Culturele invloeden door immigratie: De groeiende moslimgemeenschap in Nederland, die traditioneel kiest voor begraven, beïnvloedt de uitvaartkeuzes. Daarnaast kiezen jongere generaties er vaker voor om hun dierbaren in Nederland te begraven in plaats van in het land van herkomst.

Opkomst van nieuwe technieken zoals resomeren: Resomeren, of alkalische hydrolyse, is een milieuvriendelijke uitvaartmethode waarbij het lichaam wordt opgelost in een waterige oplossing. Hoewel deze techniek in Nederland nog niet wettelijk is toegestaan, wordt er gewerkt aan een wetswijziging die dit op korte termijn mogelijk moet maken.

*Cijfers o.b.v. natuurbegraafplaatsen aangesloten bij BRANA (begraving & as)

Volgens de cijfers van de LOB zijn er circa 30 natuurbegraafplaatsen in Nederland. Daarvan zijn er 20 aangesloten bij BRANA en voldoen daarmee aan de vereisten die BRANA aan een natuurbegraafplaats stelt. Hier vindt u de natuurbegraafplaatsen, aangesloten bij BRANA.

In Nederland is alles over begraafplaatsen en crematoria geregeld in de Wet op de lijkbezorging. In deze wet worden twee soorten begraafplaatsen genoemd: gemeentelijke en bijzondere begraafplaatsen.
Ook maakt de wet verschil in de mogelijkheden voor de graven van deze begraafplaatsen.
Daarnaast kan een gemeentelijke begraafplaats via een ‘verordening’ en een bijzondere begraafplaats via een ‘reglement’ nog extra regels stellen waaraan een graf moet voldoen. Deze kunnen daarom per begraafplaats verschillen.

Een echte natuurbegraafplaats onderscheidt zich omdat de doelstellingen gericht zijn op verbetering van de natuur. Er heerst eeuwigdurende grafrust en het natuurbeheer wordt uitgevoerd door een gecertificeerd natuurbeheerder. Uiteraard worden er alleen vergankelijke materialen gebruikt en zijn er geen blijvende grafmonumenten. De planologische bestemming van een echte natuurbegraafplaats is natuur én begraafplaats.

Er zijn ook begraafplaatsen waar alleen as of urnen zijn toegestaan. Deze liggen soms een natuurgebied. Dan spreken we van urnengedenkparken.

Daarnaast is er een aantal begraafplaatsen met een natuurlijk karakter, die soms de term natuurbegraafplaats hanteren, hoewel ze niet altijd aan alle elementen van de definitie voldoen.

Een overzicht van alle natuurbegraafplaatsen, urnengedenkparken en begraafplaatsen met een natuurlijk karakter kunt u vinden op de website van de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen.